Reflecteren: hoe terugkijken je helpt om vooruit te komen

Terugkijken en even checken: ben ik nog met de voor mij juiste dingen bezig? Dat is reflecteren voor mij.

Als je met de auto op pad bent, weet je meestal precies waar je heen wilt en de verkeersborden geven aan hoe je er kunt komen. Als je vanuit je passie een bedrijf wilt opbouwen, kan het allemaal minder precies zijn. Voor welke doelgroep, welk aanbod en welke prijzen kies je? Wat betekent dat voor waar en hoe klanten jou kunnen leren kennen?

Het lijkt bij productiviteit soms wat eenzijdig alleen om snelheid te gaan. Het lijkt alsof er meteen actie ondernomen moet worden en dat snel beslissen altijd een betere keuze is. Als je veel uitprobeert en er niets van leert, dan maak je in het ergste geval steeds dezelfde fout. Reflecteren kan je helpen om van je ervaringen te leren. Misschien kun je dat dan ‘betere fouten’ noemen of fouten, die je laten zien dat je op de een of andere manier bent gegroeid. Geen beginnersfouten meer, maar gevorderden fouten.

Als je vanuit je passie een onderneming opbouwt, gaat het ook om je gevoel. Als ik continue aan het werken of aan het rennen ben, kom ik niet goed bij mijn gevoel. Voor mij geldt, dat ik het beste kan voelen en bepalen wat er nou precies aan de hand is, als het even rustig is. Bewust reflecteren helpt mij daarbij.

Wat zijn mijn beste tips om beter te kunnen reflecteren?

1. Focus. Reflecteer veel en vaak en verander weinig. Men is geneigd om alles te willen veranderen wat niet goed gaat. Dan kom je snel in een traject terecht waarin alles continue verandert en er niets verbetert. Als je vaak reflecteert, kun je bepaalde problemen ook leren herkennen. Ze komen dan vaker langs (of niet). Je leert verschillende gevolgen en oorzaken van het probleem te herkennen. Je kunt bij de essentie komen. Waar gaat het nou precies om? Hoe beter je een probleem kent, hoe dichter je bij de oplossing komt.

• Vast ritme. Het makkelijkste is om problemen op te lossen als ze nog klein zijn. Dat lukt niet altijd. Grote problemen eisen vanzelf de aandacht op. Kleine problemen kun je makkelijk aan de kant schuiven. Je moet er proactief naar op zoek gaan. Als je op vaste tijden reflecteert, geef je de kleine problemen de kans om gezien te worden. In de software-ontwikkeling komen teams vaak om de twee weken samen om te reflecteren. En dat zijn doorgaans niet de mijmertypes. Als je wel een mijmertype bent, is dat een kracht van jou en die moet je dan ook inzetten. Op welke momenten zou jij makkelijk tot rust kunnen komen?

• Fundament. Benoem ook wat goed werkt. Je wilt voorkomen dat je het kind met het badwater weggooit. Benoem wat de moeite waard is om te behouden. Als je je vervolgstappen wilt identificeren, is het handig om te weten waarop je kunt bouwen. We komen in de flow als we iets meer stretchen dan wat we kunnen. Dat kun je makkelijker bepalen als je ook weet wat je kunt of wat er wel goed gaat.

Even samenvatten. Reflecteren is bewust nadenken of je met je onderneming nog op de juiste koers zit. Hoe belangrijker het gevoel voor je is, des te meer reflecteren je kan opleveren. Voor mij helpt het om vaak te reflecteren en per keer zo weinig mogelijk te veranderen. Deze aanpak geeft je de kans om de verandering goed te laten gronden. Hanteer een vast ritme om te reflecteren en benoem wat er goed werkt. Dan weet je wat de betrouwbare motor is om verder met je reis te gaan.